Kurban manen Allah’a yaklaşmak demektir. “Kurban edilmesi caiz olan bir hayvanı bayramın ilk üç gününde, Allah’a yaklaşmak niyetiyle kesmektir.” diye tarif edilir. Kurbanda Allah’ın bize verdiği sayısız nimetlere ve bayrama kavuşmaya şükür manası vardır. Ayet ve hadislerden, zengin olan Müslümanlara kurban kesmenin vacip olduğunu öğreniyoruz. Kurban sünnettir diyenler ise, bu ibadetin ”şiar”  denilen ve terk edilmesi asla uygun olmayan sünnetlerden olduğunu belirtmektedirler.

Kurban Kimlere Vaciptir
            Müslüman, hür, akıllı, ve dinen zengin olanlara kurban vaciptir. Bir kişinin evinin zaruri ihtiyaçları ve borcundan başka 81 gram altını veya bu değerde parası, ya da fazla eşyası varsa, o kişi dinen zengin sayılır. Kurban nisabında,  malın artıcı olması ve bir yıl geçme şartı yoktur. Kurban bayramı günlerinde dinen zenginlik ölçüsüne ulaşanlara kurban vaciptir.
        Kurbanlık Hayvanlar Hangileridir

Koyun ve keçinin bir yaşında olanı,

Sığırın iki yaşında olanı,

Devenin ise beş yaşında olanı kurban olur.

Kurbanlıkların erkek veya dişisi de caiz ise de,  ülkemizin genel menfaatleri için erkek kurbanlığın tercih edilmesini tavsiye ediyoruz. Bunların dışındaki (tavuk, horoz, ördek veya avlanan) hayvanlardan kurban olmaz.
Bir koyun veya keçiyi  bir kişi kurban edebilir. Sığır ve deveyi 7 kişi ortaklaşa kesebilir. Ortak sayısının tek veya çift olmasında bir mahzur yoktur.

Kurbana Engel Olan Haller Nelerdir

Bir veya iki gözü kör olan (gözlerinin nuru, feri tamamen gitmiş olan)

Boynuzlarından biri ya da ikisi kökünden kırık olan

Kulağının veya kuyruğunun yarıdan fazlası kesik olan

Ayağına basamayacak derecede topal olan

Dişlerinin çoğu dökülmüş olup, karnını doyuramayan

Ölecek derecede hasta olan

Bulaşıcı hastalık taşıyan

İliği kalmamış derecede zayıf olan

Kulakları veya kuyruğu doğuştan olmayan

Meme başları kopmuş olan

Koyun ve keçinin bir memesi, sığır cinsinin iki memesi kurumuş olan

Bir kulağı tamamen olmayan

Burnu kesilmiş olan

Pislik yeme alışkanlığı olan (öyle bir hayvan birkaç gün hapsedilir ve temiz yiyecekle beslenirse kurban olur)

Belirlenen yaşlarını doldurmamış olan hayvanlardan kurban olmaz.

Bu Konuda Önemli Uyarı!

Kusurlu olduğunu  önceden fark edersek, o hayvanı kurbanlık olarak almamalıyız. Çünkü bu durumda insan sağlığının korunması ve Allah için en güzelinin feda edilmesi manası vardır.

Kurbanlık hayvanı bahçeye getirdikten sonra bir özür meydana gelecek olursa zengin olanlar yeniden sağlam bir kurbanlık alır ve onu keser. Fakir olan kişinin kurbanlığında bir kusur meydana gelirse, o hayvanı kurban edebilir.

Kurban Ne Zaman Kesilir
                 Bayram namazı kılınan yerlerde, bayram namazından sonra kurban kesilir. Bayram namazı kılınmayan yerlerde ise, sabah namazından sonra kesilir. Kurbanlar, bayramın ilk üç gününde kesilmelidir. Dördüncü gün kurban kesilmez. Mümkünse kesim işi gündüz yapılmalıdır. Gece kurban kesmek mekruhtur.
                                              
 
 Kurban Kesme Usulü
      - Kesimi yapacak kişi mümkünse abdestli olmalıdır.
      - Hayvanı bağlayıp, ayakları kıbleye doğru gelecek şekilde yatırılmalıdır.
      - Üç kere tekbir duasını okumalıdır.
      - Bıçağı kullanan kişi “Bismillahi Allahu Ekber” demelidir.
      - Kurbanlığın boynunu( yemek ve nefes borusuyla iki can damarını ) kesip, biraz beklemelidir.
     - Kesimden hemen sonra hayvanın başının kırmak ya da omurilik içindeki sinirleri kesmeye kalkışmak hayvana acı verdiğinden, çok günahtır.
     - Bilenler kurban duasını okur. Bilmeyenler Türkçe olarak kurbanlarının kabul olması için dua eder.
      - Kurban sahibi “Allah için” diyerek iki rekât şükür namazı kılar.
               Not: Kişinin kendi kurbanını bizzat kesmesi en doğru olanıdır. Ancak kendisi ehil değil ise, kurbanını ehil birisine kestirmelidir. Kadınlar da kurban kesebilir. Kendi kurbanını başkasına kestirenler, mümkünse kesimi seyretmeli ve yardımcı olmalıdır.


Kurbanla İlgili Mekruhlar(Yanlışlar)

Kurbanlık hayvana kötü ve sert davranmak (vurmak, sürüklemek gibi)

Kurbanlık hayvanın göreceği ve duyacağı şekilde bıçak bilemek.

Kesim esnasında hayvana eziyet etmek (kör bıçakla kesmek)

Daha hayvanın canı çıkmadan omurilik içindeki sinirleri kesmek veya başını kırmak

Hayvanı kıbleye doğru yatırmamak

Kurbanı gece kesmek ( gündüz kesilmişse, etini gece ayırmak mekruh olmaz)

Kurbanı ehli kitap birine kestirmek

Kurbanlığım yününden ve sütünden faydalanmak

Kurbanın eti ve eşyasından, ibadet dışında faydalanmak(etini, yularını satmak gibi)

Kurbanın derisini satıp parasını kullanmak ya da deriyi kesim ücreti yapmak

Kurban etini tartmadan paylaşmak (ortakların hepsi razı  iseler,  göz kararıyla taksim etmek mekruh sayılmaz)

Not: Mekruh, yapılış şekli ve sonucu itibariyle güzel olmayan, Allah  ve Peygamber (s) tarafından beğenilmeyen ve sevabı azalan işler demektir. O halde mekruh olan şeylerden de sakınmak gerekir.

Kurbanın Eti ve Derisi Hakkında Tavsiyeler
             Kurbanlık hayvanın tamamı, Allah adına feda edilmiştir. Öncelikle ibadet ve sevap kazanma düşüncesi içinde olmalıyız. Ne kadar fazla fakire ulaştırırsak, sevabımız da o kadar çok olur. Hiç olmazsa eti üçe bölmeli, bir bölümü mutlaka fakirlere verilmeli, bir bölümü dostlara ve akrabalara ikram edilmeli, bir bölümü de hane halkına bırakılmalıdır.
            Kurbanın derisini zedelemeden güzelce yüzmeli, tuzlamalı ve hayra vermeliyiz. Her ne kadar seccade olarak kullanmak caiz ise de hayra ve hayır kurumlarına vermek en uygun olanıdır. Deriyi satıp, parayı cebe atmak ya da kasaplara kesim ücreti olarak vermek caiz değildir.                                                                                    
 
     Turgut AÇARİ
        İl Müftüsü