Bugun...


Fatih KAPLANDERE

facebook-paylas
EDEP, HER EDEPSİZİN EDEPSİZLİĞİNE KATLANMAKTIR
Tarih: 18-08-2023 03:03:37 Güncelleme: 18-08-2023 03:03:37


EDEP, HER EDEPSİZİN EDEPSİZLİĞİNE KATLANMAKTIR
       Edep, Arapça bir kelime olup Türkçe karşılığı saygıdır. Ancak, o da terbiye manâsına artık Türkçe'ye mâl olmuş kelimelerden biridir.
      Edep, dine ait prensipler sayesinde ruhta kazanılan ikinci bir fıtrat veya daha geniş manâsıyla ruhun dinle bütünleşerek istikrar kazanmasıdır. Ne var ki her din, insanı edebli kılmaz, İslâm edebli kılar. Aslında biz din deyince hemen İslâm Dini'ni kastederiz.
      Edep, aynı zamanda ihsan mertebesine ermenin de adıdır. Yani bütün iş ve mükellefiyetlerimizi Allah (cc) görüyor ölçüsü altında yapmak ve davranışlarımızda Allah'ı görüyor gibi davranmak; bu da edebte bir ihsan şuurudur.
      Daha husûsi manâda edep, Efendimiz'in (sav), farz ve vacibin dışındaki davranış ve hareketlerine aynen ittiba ve yaşantıyı O'nun hayatına göre ayarlama ameliyesidir.
Eskiler, bütün bu manâları kastederek edep hakkında nice cevher gibi sözler söylemişlerdir:
Edebtir kişinin daim libası / Edebsiz insan üryana benzer.
"Edep insan için bir urba, bir elbisedir. edebli olmayan ise, çıplak demektir."
Edep bir tâç imiş Nûr-ı Hudâ'dan / Giy ol tâcı emin ol her belâdan.
"Edep, bir tâc dır. O tâcı giyen her belâdan kurtulur. Sen de belâlardan emin olmak, kurtulmak istiyorsan daima edebli olmaya çalışmalısın."
Edep ehl-i ilimden hâli olmaz / Edebsiz ilim okuyan âlim olmaz.
"Edep varsa ilim de var demektir. Fakat edebsiz bir insan kütüphaneler yutsa yine âlim sayılamaz.
          
      Edep, kelime anlamı ile, meşru bir davranışta yansıması gereken güzel görünümdür. Bu güzellik, ya dinden kaynaklanır veya akıllı insanların toplumları nazarında varolur. Dua ederken veya bir arkadaşla karşılaşıldığında gözetilecek edep kuralları gibi. Buna davranışın zarifliği de denebilir. Edep mutlaka meşru olan, yasak olmayan konularda söz konusu olabilir. Buna göre zulmün, ihanetin, yalanın, çirkin ve iğrenç işlerin edebi olmaz. 
      Edep, iradeye bağlı davranışlardaki güzel görünüm demektir. Güzellik de asıl anlamı ile hayatın amacına uygun olma anlamını taşır. Bu anlamı ile güzellik, değişik toplumların bakışlarına göre fark-lılık göstermez. Fakat pratikte örnekleri açısından çok büyük farklılıklar gösterir. Kavimlerin, milletlerin, dinlerin, mezheplerin, hatta aile gibi küçük toplumsal birimlerin değişmesiyle, edeple ilgili davranışların güzel veya çirkin olarak belirlenmesinde farklılık görülür.
Edeb, güzel terbiye, iyi davranış, güzel ahlâk, hayâ, nezaket, zarafet gibi manalara gelir. 
En büyük edeb, ilâhî hududu muhâfaza etmek, gözetmek, Allahü teâlânın emirlerine uymak, yasaklarından sakınmaktır. 

      Ey Müslüman, Edep Nedir Diye Sorarsan Bil ki Edep, Her Edepsizin Edepsizliğine Katlanmaktır.(Mevlana)
       Hz. Mevlana buyurur: “Kalbim, ‘İman nedir?’ diye aklıma sordu. Aklım da, kalbimin kulağına, ‘İman, edepten ibarettir.’ diye fısıldadı.
       Onun için edepsiz kimseler, yalnız kendisine kötülük etmiş olmaz. O belki edepsizliği yüzünden bütün dünyayı ateşe vermiş olur.
     Allahü teâlânın nimetinde, nimeti vereni görmeli, daima Onun huzurunda olduğunu düşünmeli, mesela otururken, yatarken edebe riayet etmelidir. Yerken, içerken, konuşurken, okurken, yazarken ve her çeşit iş yaparken, bütün bunların Allahü teâlânın kudretiyle yapıldığını, bütün işlerde Onun emrine uyup yasak ettiklerinden sakınmayı düşünmelidir. 
      Neden edep hakkında bir yazı diye sorarsanız geçen akşam misafirimiz vardı. Önce eşi ve çocukları geldiler daha sonra kendisinin bir düğün davetine katıldığını duyduğum akrabamız düğünden geldi. Hoş geldin diye elimi uzattığımda her zamanki kabalığı ile elim sıkmamayı tercih etti ve bir bahane ile geçiştirdi.
      Daha sonra ben ve eşimin forever living yaptığımızı bildiği için bizle dalga geçmek için her türlü argümanı kullanmaktan sakınmadı. Kendisine eşimin ikram ettiği istisnasız herkezin beğendiği aloe vera rahatlatıcı çay ile dalga geçmek için depresyon da olmanın insan beynini çalıştırdığını bile iddia etti. Böylelerine benim literatürümde salak diyorum. Ancak bu salak olmayacak kadar salaktan da ileri bir mahlûkat.
    Aile içinde nasıl oturup kalkılacağını bilmeyen ahmaklar gibi koltuğa yayıldı. Ben ailemden utandım oturuşundan. İnsan karşısındakine saygısı yoksa kendi kızından, kendi eşinden utanır dimi. Bacaklarını açarak edep yerini gerdirerek arkasına doğru kaykılarak oturmak! Bre densiz insanlardan utanmıyorsan  Allah (cc) tandamı utanmıyorsun. Ama anne babasının yanında bile iki seksen böyle yayılıyorsa , bir  kişiden daha ne bekliyebilirsin. İçimi size döktüm işte sevgili okurlarım siz siz olun edebe riayet edin yoksa Allah (cc) ın tokadı çok fecidir.
EDEP YA HU
Vesselam. Kalın sağlıcakla.


Bu yazı 165 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

ÇOK OKUNAN HABERLER
  • BUGÜN
  • BU HAFTA
  • BU AY
SON YORUMLANANLAR
HABER ARŞİVİ
YAZARLAR
GAZETEMİZ

Web sitemize nasıl ulaştınız?


nöbetçi eczaneler
HABER ARA
Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YUKARI