Yalova’nın Taşköprü Beldesi’nde Akrilik Bazlı Kompozit, İleri Malzeme Ve Teknoloji Üreticileri Derneği tarafından yapılması planlanan Akrilik Bazlı Elyaf Ve Kompozit Ürünler İleri Teknolojik Malzemeler İhtisas Islah OSB Projesi ÇED sürecine halkın katılımı toplantısına sivil toplum kuruluşları ve vatandaşların tepkileri damga vurdu.

 Taşköprü Belediyesi Belediye Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilen ÇED sürecine halkın katılımı toplantısına katılan sivil toplum kuruluşları temsilcileri ile vatandaşların birleştikleri ortak nokta ise “1.Derecede deprem bölgesi olan böyle bir alanda bu OSB olmaz” görüşü oldu
 

YALOVA PLATFORMU ‘NUN AKRİLİK BAZLI ELYAF VE KOMPOZİT ÜRÜNLER İLERİ TEKNOLOJİK MALZEMELER İHTİSAS ISLAH OSB PROJESİ’ İTİRAZLARI

Aksa Akrilik Kimya Sanayi A.Ş. (Aksa), Ak-KimKimya San. ve Tic. A.Ş. (Ak-Kim), DowAksa İleriKompozit Malzemeler San. Ltd. Şti.(DowAksa), ve Ersur Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. (Ersur) firmalarının bulunduğu bölgede bir ISLAH OSB kurulmak istenmektedir.

1- Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Küçük Sanatkarlar ve Sanayi Bölgeleri ve Siteleri Genel Müdürlüğü 'nün 26.01.2010 günlü ve 728 sayılı yazısında
“ Yalova ilinde Karma Organize Sanayi Bölgesi kurulmasına yönelik ilk yer seçimi etüt çalışması, Bakanlığımızca 16.09.1996 tarihinde mahallinde yapılmış olup, bu çalışma kapsamında OSB kurulabilecek alternatif alanlar tespit edilememiştir.Bu çalışmada Ticaret ve Sanayi Odası tarafından önerilen mevcut AKSA Fabrikasının batısında ve bitişiğinde yer alan yaklaşık 50 ha büyüklüğündeki alan incelenmiş ancak sözkonusu alanın tarım vasfında ve sulama sahasında olması ve hakim rüzgar yönü itibariyle şehri olumsuz etkileyebilecek konumda bulunması nedenleriyle OSB alanı olarak uygun görülmemiş olup bu durum ilgi ( f ) yazımız ile Yalova Valiliğine bildirilmiştir.
Yalova İlinde karma OSB kurulmasına yönelik ikinci yer seçimi etüt çalışması Bakanlığımızca 12-16.02.2001, 21-27.02.2001 ve 25-30.03.2001 tarihlerinde mahallinde yapılmış olup bu çalışma kapsamında yine OSB kurulabilecek ve dolayısı ile sanayi yapılaşması için uygun alternatif alanlar tespit edilememiştir.Bu çalışmada Yalova Sanayiciler Derneği tarafından önerilen 440 ha büyüklüğündeki alan incelenmiştir.Ancak, incelenen alanın;
• 1997 yılındaki etüt çalışması kapsamında incelenen ve yukarıda belirtilen nedenlerden dolayı uygun görülmeyen alanı kapsaması,
• Yaklaşık 160 ha'lık bölümünde 7 adet mevcut sanayi tesisinin bulunması, içinde meyve bahçelerinin, konutların ve 1 adet soğuk hava deposununbulunması
• Çok büyük bir bölümünün Sağlık Bakanlığınca belirlenen ve AKSA Akrilik Elyaf Fabrikasına ait akrilonitril tankları merkez alınarak belirlenen ve kesinleşen 1200m yarı çaplı sağlık koruma bandı içinde kalması, bu bölümün Taşköprü Beldesine ait onaylı imar planına göre yapılaşmaya kapalı olması,sağlık koruma bandı dışında kalan kısımların ise “ Konut Alanı “ olarak planlanmış olması
• İnceleme tarihinde yürürlükte olan 1/ 25.000 ölçekli “ Çınarcık-Yalova-Karamürsel Çevre Düzeni Nazım İmar Planına göre; üzerinde mevcut sanayi tesislerinin bulunduğu alanın “ Sanayi Alan” “ Tarımsal Niteliği Korunacak Alan “ ve “ Tarımsal Niteliği Korunacak Özel Mahsul Alanı “ olarak, geriye kalan boş kısımların ise “ Tarımsal Niteliği Korunacak Alan “ “ Askeri Havaalanı Koruma Bandı “, “ Havaalanı Hava koridoru Koruma Bandı ” ve “ Konut Alanı ” olarak planlanmış olması,
• Mülga Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün 1/ 25.000 ölçekli toprak sınıfları haritasına göre II. Sınıf sulutarım alanı olması,
• I. Derece Deprem Bölgesi olması, içinden Taşköprü Fayının geçmesi ve 17.08.1999 Marmara Depreminde batı bitişiğindeki Askeri Havaalanında 500m. Uzunluğunda bir kırık oluştuğu ,
• Taşköprü Belediyesi tarafından yaptırılan yerleşim amaçlı jeolojik ve jeoteknik etüt
• raporuna göre; yaklaşık 38,7 ha.'nın “ Yerleşime Uygun Olmayan Alan ” olarak, yaklaşık 12.2 ha'nın Yalova Havaalanı Uçuş Koridoru içinde kalması nedenleriyle yapılaşma yasaklı alan, yaklaşık 40,5 ha.' nın é Ayrıntılı Jeoteknik Etüt Gerektiren Alan ”olarak yaklaşık 83,8 ha.'nın ise é Önlem Alınmadan Yapılaşmaya İzin Verilmeyecek Alan ” olarak değerlendirilmiş olması,
• İçinden geçen Lale Deresinin taşkınlarına maruz kalabilecek olması,
nedenleriyle Yalova OSB yeri olarak uygun görülmediği, yer seçimi etüt raporunda belirtilmiştir.
Kısaca, Yalova İlinde karma OSB kurulmasına yönelik olarak 1996 yılından bu güne kadar çeşitli tarihlerde Bakanlığımızca çalışmalar yürütülmüş incelenen alanlar, bölgenin jeolojik yapısı, mevcut kullanım biçimleri, şehrin konumu, mülkiyet ve toprak durumu gibi nedenlerle her defasında OSB yeri ve dolayısı ile sanayi yapılaşması için uygun görülmemiştir.”
denmiş olup şimdi sözkonusu bakanlık yazısında belirtilen alanlarda ISLAH OSB yapılmaya çalışılması tezat ve kabulü mümkün olmayan bir durumdur.

2- 1988 yılında AKSA Fabrikasının sağlık koruma bandı çalışmaları sırasında ODTÜ Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümünden rapor alınmıştır.10.3.1988 tarihli Sözkonusu raporun sonuç bölümünde “ Poliakrilonitril polimer ve elyaf üretimi, yangın riski yüksek olan zehirli bazı monomer ve yardımcı maddeler kullanılarak yapılabilmekte ve bu kimyasalların gerek depolama ve gerekse kullanımı ile oluşan atıkların toplanıp giderilmesi, özel itina ve titizlik gerektirmektedir.Yangın riski yüksek olan bu sistemin yakın çevresine yine yangın riski yüksek bir başka tesisin kurulması; gerek hava – gerekse drenaj sistemlerine sızma ve diğer nedenlerle etkileşmelerin olabilmesine ve riskin katlanarak artmasına yol açabileceği ve fevkalade vahim sonuçların doğabileceği açıkça görülmektedir.”

Denmiş olmasına rağmen ; AKSA Fabrikası depoladığı hammaddeyi ve üretimini sürekli arttırmış fabrikanın içine AYRICA KARBON ELYAF TESİSİ KURMUŞ AYRICA 645 MW KÖMÜR YAKITLI TERMİK SANTRAL TESİSİ İLAVE ETMİŞTİR.Sonradan yapılan yeni tesis olan karbon elyaf tesisi ve termik santral için kümülatif etki değerlendirmesiyle yeni bir sağlık koruma bandı mesafesi belirlenmesi gerekirken bu yapılmamıştır.Çevre ve toplum sağlığı üzerindeki risk sürekli arttırılarak kontrol edilemez , yönetilemez bir noktaya getirilmiştir.

Kaldı ki sadece akrilik elyaf üretimi yaptığı 1988 yılında Akrilonitril tankları esas alınarak belirlenen 1200m.yarıçaplı Sağlık Koruma Bandı dahi AKSA şirketinin kendi mülkünde olmadığından yasal şartları taşımamaktadır.AKSA'nın 1.200m.lik sağlık koruma bandı içinde Altınkum mahallesi vardır.
Yalova Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü yapılan bilgi edinme başvurusuna verdiği 24.08.2012 tarihli cevap yazısında “ Aksa Akrilik Kimya San.AŞ’ne ait fabrika sahasında sahil depolama ünitelerinde 7 adet (toplam:37.000 m3 ) ve fabrika içinde 2 adet (toplam:1200m3) kapasiteli
depo tankları mevcut olup,depoların kömür santraline olan mesafeleri mevcut dosyalarımızda bulunmamaktadır ” denmiştir.

Yalova İl Özel İdaresi Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü'nün Sağlık koruma Bandı Mesafesinin Belirlenmesi İçin VOPAK Kimyasal madde Depolama tesisi için TÜBİTAK'a hazırlattığı raporda depolanması planlanan toksik ve uçucu madde olan AKRİLONİTRİL DÖKÜLMESİ,SIZMASI rapora esas alınmış ve akrilonitrilin 5.000m3 depolama tankından tank havuzuna tamamen boşalması halinde sağlık koruma bandının 40 km olması gerektiği,ortam şartlarında 15 m3 Akrilonitril dökülmesi durumunda ise sağlık koruma bandının 6.08 km OLMASI GEREKTİĞİ BELİRTİLMİŞTİR.G.S.M İnceleme Değerlendirme Komisyonu, Akrilonitril kimyasalını depolayacak sözkonusu VOPAK kimyasal Depolama Tesisi için ilimizin 1. derece Deprem kuşağında olması nedeniyle 40 km.lik sağlık koruma bandı mesafesinin esas alınması gerektiği sonucuna varmıştır.

Çed başvuru dosyasında proje kapsamındaki şirketlerin ÇED Olumlu kararlarının olduğu belirtilmekte ise de AKSA Akrilik Kimya Sanayi A.Ş. nin termik santral tesisi için verilen ÇED olumlu kararı hakkında Bursa 2. İdare Mahkemesi'nin 2013/ 926 E. sayılı dosyasıyla DowAksa Karbon Elyaf Üretim Tesisi Kapasite Artışı projesi ile ilgili olarak verilen Çed Olumlu kararı hakkında Bursa 3. İdare Mahkemesi'nin 2014/ 1469 E. sayılı dosyasıyla açılan davalar devam etmektedir.

Sağlık koruma bandı açısından planlanan ISLAH OSB ile halk ve çevre sağlığı açısından yeterli bir sağlık koruma bandı oluşturulması mümkün değildir.Bu kadar çok tehlikeli faaliyetin yakın mesafelerde kurulması çevrede yaşayanların doğrudan yaşam hakkının ihlali niteliğindedir.

27.01.2013 tarihinde Aksa Fabrikasının elyaf ürün ambarında yangın meydana gelmiş , yangın hızla büyümüş çevre il ve içelerden itfaiye ekiplerinin müdahalesi ile 6 saatte kontrol altına alınabilmiş soğutma çalışmaları 2 gün sürmüş,yangın esnasında karayolunun bir bölümü trafiğe kapatılmak zorunda kalınmıştır.Yangın tesisin karayoluna yakın kısmında çıkmış ve o gün rüzgar , denizden karaya doğru yangının tesisin içine yayılmasını güçleştiren yönde esmiş , olağanüstü hava ve yol şartları olmadığından tüm çevre il ve ilçe itfaiyelerinden yardım alınabilmiştir.Bu olumlu şartlarda dahi yangının kontrol altına alınması 6 saati kimilerine göre 9 saati bulmuştur.Soğutma çalışmaları ise 2 gün sürmüştür.

Mevcut tesisler Yalova Halkı için ,karayolundan geçenler,Topçular feribot iskelesini kullananlar için adeta ne zaman patlayacağını bilemediğimiz saatli bir bomba haline gelmiştir.Burada yeni kapasite artışlarına , OSB 'ye onay vermek bölgedeki canlıların yaşam hakkını yok saymak anlamına gelecektir.

3- ÇED başvuru dosyasında planlanan ıslah OSB'nin yerleşim alanlarına mesafesi verilirken en yakın yerleşim yeri olan Altınkum Mahallesine mesafesi belirtilmemiştir.DowAksa tesisinin Altınkum Mahallesine mesafesi sadece 200 m.dir.

4- BÖLGENİN DEPREMSELLİĞİ DİKKATE ALINARAK PLANLANAN ISLAH OSB İÇİN ÇED SÜRECİ DURDURULARAK PROJE İPTAL EDİLMELİDİR.
Çed Başvuru dosyasında da proje alanının depremselliğinin yüksek olduğu belirtilmiştir.
“ Hersek Yarımadası’ndan gelerek, deniz içinde uzanan kıyı fayı ise son 500 yılda en az iki kez kırılmıştır. Dolayısı ile gelecekteki büyük depremlerde yeniden kırılma olasılığı oldukça yüksektir. Deniz içi fayının kırılması sırasında oluşacak tusunami ve benzeri dalgaların kıyıdan içeriye girebileceği de göz önünde bulundurulmalıdır (SIEH. K.,BARKA. A. ve diğerleri 2000). Hersek Yarımadası’ndan gelerek deniz içinde uzanan ve inceleme alanına yaklaşık 3,5 km uzaktan geçen kıyı fayı ise son 500 yılda en az iki kezkırılmıştır. Dolayısı ile gelecekteki büyük depremlerde yeniden kırılma olasılığı oldukçayüksektir (SIEH. K., BARKA. A. ve diğerleri 2000)

5- Çed başvuru dosyasında planlanan ıslah OSB alanının Taşköprüde bulunan Askeri Havaalanına mesafesi , Askeri Havaalanı Koruma Bandı , Havaalanı Hava koridoru Koruma Bandı içinde kalıp kalmadığına ilişkin bilgi ve Yalova Hava Meydan Komutanlığı'nın kurum görüşü bulunmaması eksikliktir.
Proje alanı askeri havaalanına 700 m mesafededir. ( DowAksa Karbon Elyaf Kapasite Artışı Nihai ÇED Raporu s.39)

6- Çed başvuru dosyasındaki Proje alanı ve etki alanında endemik bitki türüne rastlanılmamıştır.(s.32 ) şeklinde yanlış bilgi verilmiştir.
FAALİYET ALANI ÇEVRESİ, 11 ENDEMİK TÜRÜN YAYILIŞ ALANI, NESLİ TEHLİKEDE STATÜSÜNDE BULUNAN CENTAUREA WAGENİTZİANA TÜRÜNÜ YAŞADIĞI VE CAMPANULA SPARSA ADLI TÜRÜN TÜRKİYE ' DE EDİRNE' DEN SONRA İKİNCİ YAŞAM ALANIDIR.
( Uludağ Üniversitesi Fen ve Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölüm Başkanlığı'nın 10.08.2011 günlü B.30.2.ULU.0.10.10.00/524 sayılı yazısı ve Prof.Dr. Gönül Kaynak tarafından hazırlanan 08.08.2011 tarihli rapor )

7- Sözkonusu ıslah OSB proje alanında ve etki alanında tarım alanı bulunup bulunmadığı hususunda başvuru dosyasında açıklama bulunmamaktadır.Sözkonusu proje alanında ve etki alanında tarım alanları bulunmaktadır.
DowAksa Karbon Elyaf kapasite artışı Çed raporunda planlanan ıslah osb alanındaki DowAksa tesisinin 1/5.000 ve 1/ 1000 ölçekli Uygulama İmar Planında KISMEN TARIMSAL NİTELİĞİ KORUNACAK ALAN ' da kaldığı belirtilmiştir.
( EK 7 DowAksa Karbon Elyaf Kapasite Artışı Nihai ÇED Raporu s. 40 )

8- Çed başvuru dosyasında ISLAH edilecek şeyin ne olduğu, ıslah gerekçeleri açıklanmamış sonradan görüş bildireceğini açıklayan Yalova İl Halk Sağlığı Müdürlüğünün nihai kurum görüşü ve Milli Emlak Müdürlüğü'nün görüşü Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'nün internet sayfasında ilan edilen Çed başvuru dosyasında bulunmamaktadır.

Açıkladığımız nedenlerle ,Yalova ili Çıftlıkköy ilçesi sınırları içerisinde akrilik bazlı kompozit, ileri malzeme ve teknoloji üreticileri derneği tarafından yapılması planlanan AKRİLİK BAZLI ELYAF VE KOMPOZİT ÜRÜNLER İLERİ TEKNOLOJİK MALZEMELER İHTİSAS ISLAH OSB projesinin iptalini talep etmekteyiz.

YALOVA PLATFORMU